Veiligheidsbrillen | Lenzen en coating

Lensmaterialen

De belangrijkste materialen voor veiligheidsbrillen zijn:

• Mineraal glas;
• Kunststof.

Mineraal glas is thermisch of chemisch gehard. Het is slagvast, minder gevoelig voor krassen en goed bruikbaar in stoffige omgevingen. Mineraal glas is echter zwaar en gevoelig voor inbranden van bv slijpvonken. Deze tasten de buitenlaag aan. Men moet minerale glazen dus niet gebruiken bij lassen.

• Thermische harding
  Verbrokkelt bij breuk, zonder dat echt scherpe splinters ontstaan.
• Chemische harding
  Wel splintervorming bij breuk.

CR39: deze organische kunststof lenzen hebben dezelfde beperkte weerstand tegen wegslingerende deeltjes als minerale glazen. Ze zijn lichter en kunnen niet worden gehard. Daarom wordt een coating gebruikt. De krasweerstand is daardoor minder dan bij minerale glazen en de coating is gevoelig voor organische oplosmiddelen. Wel kan het materiaal goed tegen chemicaliën.

De meeste kunststof veiligheidslenzen zijn gemaakt van polycarbonaat (PC) of van cellulose acetaat (CA). Polycarbonaat lenzen worden veel gebruikt, omdat het materiaal licht is en slagvast. Het is dus zeer geschikt voor veiligheidsbrillen. Het wordt standaard voorzien van een krasbestendige laag. Het is echter niet goed bestand tegen chemicaliën. Cellulose acetaat is dat wel, is ook behoorlijk krasbestendig, maar minder slagvast.

Lenskleuren/typen

De kleur van lenzen is gerelateerd aan de werkomstandigheden en de specifieke functie van de veiligheidsbril. Veel voorkomende kleuren en hun functie:

• Blanke lens
  

  Deze lenzen worden zowel binnen als buiten gebruikt voor algemene mechanische werkzaamheden waarbij bescherming is vereist tegen deeltjes en voorwerpen. Het glas beschermt tegen UV en biedt een helder zicht. Er zijn echter ook heldere CR39 lenzen die geen bescherming bieden tegen impact en UV-straling. Ze zijn geschikt voor werken met chemicaliën en daarbij ook krasbestendig.

• Gele en oranje lenzen met hoog contrast
  Bij zwak licht zorgen deze lenzen toch voor een hoog contrast zodat dingen goed bekeken kunnen worden. Daarbij beschermt de lens speciaal tegen blauw licht en is er bescherming tegen impact en UV-straling. De oranje lens gaat vermoeidheid van de ogen tegen.
• Zonnelens
  Het spreekt voor zich dat deze lens geschikt is voor buitenshuis. Ook bij fel licht blijft er sprake van een goede kleurherkenning. UV-licht, zonlicht en fel licht worden door de lens weerkaatst. Ook deze lens beschermt tegen impact.
• I/O-lens
  I/O staat voor indoor/outdoor. De spiegelende coating aan de buitenkant absorbeert geen licht, maar weerkaatst dit. Net zoals de zonnelens beschermt de I/O-lens tegen impact, fel licht en UV-straling, maar deze lens werkt juist ook goed bij zwak licht. De lens is dan ook zeer geschikt wanneer men veel van binnen naar buiten loopt en andersom. De lens is ook geschikt voor werken bij kunstlicht.
• Laslenzen
  Laslenzen beschermen tegen zowel zichtbaar licht als tegen UV- en infraroodstraling. Daarnaast zijn ze impactbestendig. Laslenzen worden gemaakt in verschillende tinten die van toepassing zijn op verschillende werkzaamheden:
  Tint 1: assistent lasser;
  Tint 2: solderen, snijden;
  Tint 3: autogeen lassen, snijden;
  Tint 4: autogeen lassen, solderen, snijbranden.

Fig.1 Lenskleuren bepalen mede de functionaliteit.

Coatings
Veiligheidsbrillen beschikken over verschillende coatings. Coatings verschillen per merk en kunnen allerlei namen hebben. De functie van een coating is altijd: bescherming tegen één of meer invloeden van buitenaf. De belangrijkste functies zijn:

• Bescherming tegen krassen;
• Bescherming tegen condens;
• Bescherming tegen UV-straling;
• Bescherming tegen infraroodstraling;
• Snelle aanpassing bij licht/donker-overgangen;
• Weerkaatsen van licht;
• Ontspiegeling;
• Polarisatie: verwijderen van schittering;
• Verhogen van contrast;
• Bescherming tegen statische elektriciteit;
• Bescherming tegen chemicaliën.

Ontspiegelen maakt glas brozer, waardoor het dikker moet zijn. Superontspiegeling maakt het glas minder broos waardoor het dunner kan zijn. Ook een harde laag maakt glas brozer. Daarom wordt een iets minder harde tintable laag gebruikt, waardoor het glas zijn veerkracht behoud. Hoe meer kleur op een glas wordt aangebracht, hoe meer reflecties een rol gaan spelen. Donkere glazen kunnen dan ook het beste ontspiegeld zijn.

Fig.2 Bril met kleurloze coatings en bril met spiegelende blauwe coating.

Middendikte

De middendikte is in bepaalde gevallen essentieel voor de sterkte van een veiligheidsbril. Dit is afhankelijk van het materiaal.

Mineraal materiaal
De minimale dikte bedraagt 2,5 mm. Dit is voldoende om de S-normering te behalen, waarbij het glas een vallend stalen kogeltje moet kunnen weerstaan. Zie markering-normering.

Polycarbonaat
Polycarbonaat is hét materiaal voor veiligheidsbrillen. Het is zo sterk dat er geen bepaalde middendikte is vereist.

Kunststof
De minimale dikte bedraagt 1,8 mm. Ontspiegelde glazen zijn brozer en vereisen een minimale middendikte van 2.8 mm. Bij de rand is dit 1,8 mm.