Veiligheidsbrillen

Eisen aan een goede veiligheidsbril

Bij de aanschaf van een veiligheidsbril spelen veel factoren een rol, zoals de werkplek, type bril, soort lenzen, coatings etc. Naast deze zaken zijn er een aantal algemene punten die men in het oog kan houden:

• Daadwerkelijke bescherming tegen de aanwezige risico’s. Dus geen stofbril bij kans op stoten;
• Optisch neutraal;
• Krasvrij;
• Niet te zwaar;
• Zit comfortabel en is individueel aanpasbaar;
• Onderdelen zijn vervangbaar;
• Sterke, beveiligde scharnieren;
• Heeft zijkapjes en wenkbrauwbescherming bij gebukt werken;
• Zo min mogelijk weerspiegeling;
• Trekt zo min mogelijk stof aan;
• Beschadigt de ogen niet bij een ongeval;
• Gemakkelijk te reinigen.

Daarnaast moet de bril er gewoon goed uitzien.

Risicofactoren voor oogbeschadiging

De gevaren voor de ogen die zich tijdens het werk kunnen voordoen zijn verschillend van aard. Daarom zijn er verschillende typen veiligheidsbrillen. We onderscheiden de volgende typen gevaren:

• Mechanisch, zoals stof, splinters, rondvliegende deeltjes en stoten;
• Chemisch en biologisch, bv zuren en besmet bloed;
• Optisch: zichtbaar licht, laserstraling, infrarood en ultraviolet;
• Thermisch: hittestraling. Dit is eigenlijk infraroodstraling;
• Ergonomisch, bv verkeerde brilsterkte.

Typen veiligheidsbrillen

Beschermbril en overzetbril
De beschermbril is geen Persoonlijk Beschermingsmiddel (PBM). De bril wordt tijdelijk gedragen en past over de gewone bril. Deze goedkope brillen zijn niet comfortabel of krasbestendig, maar zijn bv geschikt voor bezoekers op de werkplek. De beschermbril kan een duikbril- of overzetbrilmodel hebben. Daarnaast zijn er ook overzetbrillen die genormeerd zijn en dus echte veiligheidsbrillen zijn. Ook deze worden in de regel toegepast voor tijdelijk gebruik.

Fig.1 Beschermbril en overzetbril.

Veiligheidsbril
De echte veiligheidsbril lijkt op een gewone bril maar is een genormeerd PBM (EN 166). Deze wordt toegepast in situaties waarbij stof, splinters, slijpspatten en vloeistoffen worden gebruikt die niet schadelijk zijn voor de huid. De veiligheidsbril kan ook de functie van gewone bril vervullen, door de glazen de gewenste sterkte te geven. Een nadeel van de gewone veiligheidsbril is dat de zijkanten niet afgesloten zijn. De glazen van veiligheidsbrillen verschillen qua materiaal, kleur en coating. Dit wordt apart besproken.

Fig.2 Twee veiligheidsbrillen.

Ruimzichtbril
De ruimzichtbril is een veiligheidsbril met afgesloten zijkanten. Hierdoor beschermt deze veel beter tegen stof dan de gewone veiligheidsbril. De ruimzichtbril past over een gewone bril. Ook de ruimtezichtbril kan van verschillende materialen zijn gemaakt en verschillende soorten coating hebben. Ze kunnen verder met schuimrubber zijn afgedicht en over ventilatieopeningen beschikken.

Fig.3 Twee ruimzichtbrillen.

Gelaatsscherm
Wanneer behalve voor de ogen ook gevaar bestaat voor het gezicht door bv rondvliegend materiaal of chemicaliën, kan het gehele gezicht worden afgeschermd met een gelaatsmasker. Er kan een bril of veiligheidsbril onder worden gedragen. Gelaatsmaskers bestaan uit kunststoffen zoals polycarbonaat, acetaat en draadgaas. Daardoor zijn ze licht in gewicht. Een gelaatsmasker wordt bevestigd aan het hoofd en raakt het gezicht niet. Wanneer ook het hoofd moet worden beschermd, wordt het gekoppeld aan een helm. Een scherm als de Petzl Vizen kan bv aan een Petzl Avao-helm worden bevestigd.

Door de toepassing van verschillende materialen zijn er allerlei gelaatsmaskers voor verschillende werkomstandigheden, zoals:

• Venster van polycarbonaat ruit. Deze is slagvast en biedt een helder zicht;
• Venster van celluloseacetaat voor een hoge zuurbestendigheid;
• Getinte vensters tegen fel licht, UV-straling etc;
• Venster met opgedampt goud tegen hittestraling;
• Gaasscherm voor werken met hout in werkplaats of natuur;
• Elektriciteitsscherm, beschermt tegen elektrische ontladingen.

Fig.4 Gelaatsmaskers voor bevestiging aan hoofd en helm.

Lasbril en laskap /helm
Een lasbril beschermt tegen het felle licht en lasspatten die bij lassen vrijkomen. Bij elektrisch lassen wordt meestal een laskap gebruikt, die het hele gezicht beschermt. De kleur van de glazen hangt af van de soort laswerkzaamheden. De glazen van een lasbril kunnen vaak worden opgeklapt, zodat men het resultaat van de laswerkzaamheden kan bekijken.

Zonder voldoende bescherming kan men lasogen krijgen. Hierbij is het hoornvlies ontstoken waarbij de ogen tranen, rood, opgezet en pijnlijk zijn. De klachten ontstaan pas uren later, vaak 's nachts. Een bezoeker die kortdurend naar laswerkzaamheden kijkt kan ook klachten krijgen. Omstanders zijn zelfs de meest voorkomende slachtoffers van lasogen.

Naast elektrisch en autogeen lasssen is ook oogbescherming vereist bij aanverwante technieken:

• Plasmasnijden;
• Vlamsolderen;
• Vlamsnijden.

Fig.5 Lasbril en lashelm.