Gevolgen en behandeling oogbeschadiging

Ben voorbereid

De aanwezigheid van water, oogdouches, specifieke BHV-kennis, contactgegevens van oogartsen /eerste hulp en bekend zijn met deze regels door collega's, zijn belangrijk om zo snel mogelijk adequaat te kunnen handelen bij oogletsel.

Gevolgen van mechanische risico’s

Oogirritatie, waarbij het hoornvlies niet is beschadigd.

Oppervlakkige hoornvliesbeschadiging. Vooral bij slijpen kunnen kleine, hete metaaldeeltjes die het hoornvlies niet doorboren toch beschadiging veroorzaken door brandwondjes. Hulp van een specialist is noodzakelijk.

Doorboring van het hoornvlies. Deeltjes kunnen daarbij ook verder binnendringen, tot zelfs in het netvlies. De ernst van de perforatie hangt af van de vorm, snelheid, gewicht en materiaal van de deeltjes. IJzeren en stalen deeltjes kunnen door de specialist met een magneet worden verwijderd. Niet magnetische metalen deeltjes zoals koper zullen het oog snel flink beschadigen. Licht metaal en glas geven minder beschadiging.

Stomp trauma door een stoot. Het bekende blauwe oog, te behandelen met koude kompressen. Inwendige bloedingen kunnen echter leiden tot een scheur in het netvlies. Bij slecht zicht en hoofdpijn moet daarom de specialist worden geraadpleegd.

Gevolgen van chemische risico’s

Verbranding en blindheid., De ernst is afhankelijk van de aard en hoeveelheid chemische stof, de oplosbaarheid ervan in traanvocht en het vermogen van de stof om het hoorn- en bindvlies te penetreren.

Stoffen kunnen direct of later op het oog inwerken.

• Direct: zuren, bepaalde houtsoorten, ongebluste kalk, asbest en zelfs tabak.
• Later: zwavelwaterstof en bepaalde metalen waaronder ijzer, koper en zilver.

Gevolgen van straling

Zichtbaar licht:, verblinding.
UV-A: vermoeidheid, minder gezichtsscherpte, lensvertroebeling;
UV-B en C: bindvliesontsteking (lasogen), sneeuwblindheid en hoornvliesontsteking;
Infrarood: cataract en lensvertroebeling (door hitte van smeltend metaal/glas);
IR A: cataract, onherstelbare netvliesschade;
IR B: cataract, verbranding ooglens, opwarming/ontsteking oogvocht;
IR C: verbranding hoornvlies, opwarming kamervocht.

Een laser kan rechtstreeks schade veroorzaken, maar ook door reflectie. Intensiteit en golflengte zijn van belang. Een laserstraal kan tot op het netvlies brandplekjes veroorzaken.

Maatregelen bij oogletsel

De hoofdregel is: blijf van de ogen af. Zelfs de huisarts zal naar een oogarts doorverwijzen.

Mechanisch letsel

• Voorwerp niet verwijderen;
• Oog spoelen om deeltjes te verwijderen;
• Afdekken om de pijn te verzachten;
• Oogarts raadplegen.

Chemisch letsel
Zuren veroorzaken etswonden, naast pijn zal men de oogleden sterk toeknijpen. Het hoornvlies beschadigt, wat kan leiden tot blindheid. Het is dan zaak om beide ogen met de vingers te openen terwijl iemand 15 minuten spoelt. Dit gebeurt met oogdouches. Door de schuine straal wordt chemisch middel afgevoerd. Met oogspoelflessen wordt het oog onvoldoende gespoeld omdat de oogleden steeds worden dichtgeknepen. Wanneer er geen oogdouches zijn, legt men het slachtoffer op de zij waarbij het beschadigde oog lager ligt. Men giet water in de binnenste ooghoek, dat dan langs de buitenste ooghoek wordt afgevoerd. Het slachtoffer moet het oog in alle richtingen draaien. Na het spoelen moet het bovenste ooglid worden omgeklapt om zo de binnenkant te spoelen.

Stralingsletsels
Deze leiden meestal tot verbranding.

• 1e graads: huid is rood, gezwollen en pijnlijk;
• 2e graads: huid is rood, pijnlijk en heeft blaren;
• 3e graads: huid is wit en droog. Geen pijn omdat de zenuwen zijn verbrand. Herstel is niet mogelijk zonder huidtransplantatie.

Geen zalf gebruiken, wel steriel verband. 15 minuten spoelen met leidingwater of zolang er pijn is. Spoelen zorgt voor:

• Snelle daling van de temperatuur;
• Beperking van de zwelling;
• Minder verlies van vocht uit het vloed, waardoor de shock minder wordt;
• Pijnbestrijding.