Touwen

Touw op maat

U kunt bij Safetyfreaks touw op maat bestellen. Wanneer u (vaak) op een vaste hoogte werkt en daarvoor de lengte van het touw wilt bepalen, kunt u eenvoudig de hoogte vermenigvuldigen met twee. Zo is er precies genoeg touw wanneer een collega op de vloer materialen omhoog moet hijsen.

Typen touwen

Bij het werken op hoogte zal worden gebruik gemaakt van kunststof touwen. Touwen van natuurvezel hebben een lagere breeksterkte en kunnen op den duur rotten. Er zijn drie typen touwen:

Dynamisch
Dynamisch touw kan behoorlijk rekken en zo de schok van een val absorberen. Dit type touw wordt gebruikt bij klimmen, maar nauwelijks in de industrie.

Statisch
Statisch touw heeft zeer weinig rek. Vanwege deze eigenschap is het geschikt voor abseilen, stijgen met stijgbeugel, een korte tokkelbaan voor b.v. reddingswerkzaamheden, hijsen en speciale omstandigheden zoals reddingswerkzaamheden vanuit een helikopter. Ook bij veelvuldig gebruik blijft het touw soepel en goed van vorm. De elasticiteit van statisch touw bedraagt 2%. Bij een lijn van 50m betekent dat toch nog een rek van 1m!

Semi-statisch
Dit type touw wordt vaak ten onrechte statisch genoemd. Het wordt veel toegepast bij het werken op hoogte zoals bij rope access, stijgen, dalen en als veiligheidslijn met valbeschermer. De kleine rek in deze touwen is voldoende om een val tot valfactor 0,3 in voldoende mate te absorberen. Ze zijn niet geschikt bij voorklimmen, maar kunnen bij topropeklimmen worden toegepast omdat de valfactor daar klein is. Ook worden ze toegepast bij speleo.

Fig.1 Voorbeelden van touwen.

De kern van een touw bestaat uit tienduizenden vezels die tot garens zijn gesponnen. Deze zijn vervolgens tot draden vervlochten. Daaromheen zit een gevlochten mantel die energie opvangt bij een val en de kern beschermt tegen slijtage.

Onderdelen touw

1. Kern - 2. Mantel - 3. Krimpkous aan uiteinde touw - 4. Etiket met informatie - 5. Binddraad - 6. Touwbescherming.

Fig.2 Onderdelen touw.

Typen semi-statische touwen

Voor werken op hoogte zijn er twee typen semi-statische touwen:

Type A
Dit is het sterkste type. Bij het testen wordt een gewicht van 100kg gebruikt. Een fabrikant kan voor bepaalde apparaten aangeven dat alleen type A touw mag worden gebruikt. Voorbeelden hiervan zijn valbeveiligers als de Petzl ASAP en de Petzl ID'S.

Type B
Dit type touw is goedkoper, minder sterk en zal sneller slijten dan type A. Het wordt getest met een gewicht van 80kg.

Belangrijk

De range van meest gebruikte diameters voor semi-statische touwen is 10mm - 12,5mm. Het gebruik van een kleine diameter kan ervoor zorgen dat een apparaat soepeler loopt. Het vereist echter meer vaardigheden. Vaak kan een apparaat touw met verschillende diameters aan. Uit testen blijkt echter wel dat apparaten verschillend kunnen presteren bij verschillende diameters m.b.t. slippen. Het is dus belangrijk dat de onderdelen van een uitrusting goed op elkaar zijn afgestemd. Daarom heeft Safetyfreaks speciale pakketten samengesteld voor verschillende doeleinden. U kunt natuurlijk ook bij ons terecht voor advies.

De breeksterkte van touw

De breeksterkte van een touw neemt geleidelijk af. De op een touw vermelde breeksterkte ligt flink onder de ware breeksterkte. Naarmate het touw ouder wordt blijft het dan toch binnen de norm. Een soort ingebouwde correctie dus. De breeksterkte van een touw is afhankelijk van:

• de leeftijd van het touw;
• onderhoud;
• diameter;
• soort touw;
• de weefconstructie van het touw;
• toegepaste touwtechnieken zoals knopen.

Eerste gebruik semi-statisch touw

Voor het eerste gebruik moet het touw eenmalig krimpen. Hiervoor moet het 24 uur in een koudwaterbad worden ondergedompeld, bij voorkeur gewoon op de rol. De verbindingen in het touw worden zo steviger en smeermiddelen die tijdens het productieproces zijn gebruikt worden verwijderd.

Ook het drogen van het touw gebeurt bij voorkeur op de rol. Het krimpt ongeveer 5%, dat is dus 5m voor elke 100m! Bij het bepalen van de juiste lengte moet hiermee dus goed rekening worden gehouden.

Normen semi-statische touwen

Touwen moeten voldoen aan strenge Europese normen. De belastbaarheid wordt zowel dynamisch als statisch getest. Bij semi-statische touwen gelden hiervoor de volgende normen, waarbij type A-touwen worden getest met 100kg en type B-touwen met 80kg:

• Een aan het touw hangend gewicht dat valt bij een valfactor van 0,3, mag bij de schok een kracht ondergaan van maximaal 6kN;
• Het gewicht moet vijf maal kunnen vallen bij valfactor 1 met tussenpozen van drie minuten, zonder dat het touw breekt;
• Het touw moet een statische belasting aankunnen van minimaal 22kN;
• Met een 'dubbele acht-knoop' in het touw moet een type A-touw gedurende drie minuten een kracht van 15kN kunnen weerstaan. Voor een type B-touw geldt 12kN;
• De mantelverschuiving mag, afhankelijk van de diameter, bij een type A-touw 20mm - 50mm bedragen en bij een type B-touw maximaal 15mm;
• Bij een testgewicht tot 150kg moet de uitrekking van het touw beneden de 5% blijven;
• Voldoende knoopbaarheid (factor K < 1.2);
• Afhankelijk van de diameter moet de mantel een bepaald minimum van de totale touwmassa bedragen;
• De vereiste markeringen op touweinde moeten aanwezig zijn.

Hijsen

Hijstouw is niet geschikt als persoonlijk beschermingsmiddel en heeft dan ook geen CE-markering. Dit touw is prima te gebruiken bij katrollen met teruglooprem. Het is stoffig afgewerkt, waardoor de gebruiker een betere grip op het touw heeft.
Wanneer het touw vochtig is geworden, dient het na gebruik goed te drogen. Het mag dan niet worden bewaard in een Pelicase of andere tas waaruit geen vocht kan ontsnappen.