Materialen en normeringen bij helmen

Materialen en normeringen veiligheidshelmen

Een veiligheidshelm kan gemaakt zijn van verschillende materialen. De helm bestaat uit een helmschaal, afstelbaar binnenwerk, schokabsorberende vulling in de randen, achterhoofdband en eventueel een klep. De helm moet voldoen aan de Europese norm EN 397 en is voorzien van een CE-markering. Deze is te zien in de foto links naast deze tekst.

De Europese norm bepaalt de verplichte eigenschappen van een helm, zoals schokabsorptie, helmschaalpenetratie bij een puntig voorwerp, onontvlambaarheid, verouderingsproces, maat, gewicht, afmetingen en markering. Voor elke veiligheidshelm gelden minimale eisen. Het hangt natuurlijk van de uit te voeren werkzaamheden af welk materiaal of type helm het meest geschikt is voor een bepaalde situatie. Safetyfreaks kan u hierover adviseren.

Markeringen

Volgens de Europese norm moeten in elk geval de volgende markeringen onuitwisbaar in de helm zijn aangebracht:

Fabrikant;
Model van de helm;
Materiaal van de helmschaal;
Productiedatum;
Uiterste gebruikstermijn;
Maat;
De norm waaraan de helm voldoet;
CE markering. Hierbij wordt ook het nummer van de onafhankelijke certificerende instantie vermeld.

Dit zijn dus de minimale vereisten. De Europese norm bevat ook aanvullende eisen. Wanneer de helm aan een aanvullende eis voldoet, wordt deze ook vermeld in de helm.

Optionele eis	Kenmerk op de veiligheidshelm
Zeer lage temperatuur	-20°C/ -30°C/ -40°C
Zeer hoge temperatuur	+ 150 ° C
Elektrische isolatie	440 V ac (wisselstroom)
Gesmolten metalen spatten	MM (molten metal)
Zijdelingse vervorming	LD (Lateral Deformation)
Toepassingen tot 1000 Volt ac	1000 V
Getest volgens EN 50365 voor gebruik nabij 1000 Volt ac (klasse 0)	Dubbele driehoek + klasse 0 + serie of batch nummer
Duits keurmerk voor de bosbouw	Eikel

Normeringen

De meest gebruikte Europese norm voor industriële veiligheidshelmen is EN 397. Het belangrijkste doel van deze helmen is de bescherming van de bovenzijde van het hoofd tegen vallende voorwerpen. Er zijn ook andere normeringen:

EN 397	Industriële veiligheidshelmen	Bescherming bovenzijde hoofd tegen vallende voorwerpen
EN 443	Brandweerhelmen	Omschrijft de minimale eisen voor brandweerhelmenter bescherming van het bovenste gedeelte van het hoofd, met name tegen de gevolgen van impact, penetratie, hitte en vlammen.
EN 14052	Veiligheidshelmen met hoog beschermingsniveau	Helmen binnen deze norm bieden drie keer meer bescherming. Naast bescherming tegen vallende voorwerpen op de bovenzijde van het hoofd worden ook de zijkanten van het hoofd beschermd.
EN 50365	Gebruik bij laagspanningsinstallaties	Helmen binnen deze norm isoleren elektriciteit die niet boven 1500 V gelijkstroom of 1000 V wisselstroom komt.
EN 12492	Veiligheidshelmen voor bergbeklimmers	Helmen binnen deze norm zijn geschikt voor werken op hoogte en reddingswerkzaamheden in gevaarlijke omstandigheden.

Testmethoden bij verschillende normeringen

	EN 397	EN 12492	EN 14052
Kinriem	Optioneel	Verplicht	Verplicht
Effectiviteit kinriem /binnenwerk	Optioneel	Verplicht	Verplicht
Loslaten kinriem	> 15 en < 25 kg	> 50 kg	> 25 kg
Impact bovenkant	5 kg vanaf 1 meter /50 joule	5 kg vanaf 2 meter /100 joule	5 kg vanaf 2 meter /100 joule
Impact zijkant	Niet verplicht	5 kg vanaf 0,5 meter /25 joule voor-, zij- en achterkant	5 kg vanaf 1 meter 50 joule voor-, hoek tussen 15 en 60 graden
Penetratie	3 kg vanaf 1 meter /30 joule	3 kg vanaf 1 meter /30 joule	3 kg vanaf 2,5 meter /75 joule

Materialen van de veiligheidshelmen

Ook aan materiaal en uitvoering worden uitgebreide eisen gesteld, die ook weer zijn vastgelegd in de Europese norm EN 397. Een veiligheidshelm is meestal van bepaalde soorten kunststof gemaakt, o.a. omdat deze geen stroom geleiden. Deze kunststoffen kunnen worden onderverdeeld in twee hoofdgroepen: Thermoplasten en Duroplasten.

Thermoplasten

Thermoplasten worden bij bepaalde temperaturen gevormd in vloeibare vorm. De volgende materiaalsoorten worden toegepast bij helmen:

Polyethyleen (PE)
AMS-polymeraat (ABS)
Polyamide (PA)
Polycarbonaat (PC)

Elk van deze kunststoffen heeft zijn eigen specifieke eigenschappen zoals vormvastheid, smeltpunt etc. Deze worden weergegeven in onderstaande tabel.

Kenmerk/materiaalsoort	PE	ABS	PA	PC
Verouderingsweerstand	Goed	Goed	Goed	Goed
UV-weerstand	Matig	Matig	Matig	Matig
Vormvastheid bij hitte	70 ° C	90 ° C	150 ° C	130 ° C
Smeltpunt	150 ° C	180 ° C	220 ° C	230 ° C
Vormvastheid bij koude	-40 ° C	-20 ° C	-20 ° C	-30 ° C
Chemische weerstand	Goed	Matig	Matig	Voldoende

Duraplasten

Duraplasten zijn kunststoffen die tijdens het persen onder hoge druk thermisch verharden. De volgende materiaalsoorten worden toegepast bij helmen:

Textielfenol
Glasvezelversterkt polyester

Helmen in deze categorie verliezen niet hun beschermende eigenschappen bij hitte, of die nu wordt veroorzaakt door straling of door laswerkzaamheden. De eigenschappen:

	Textielfenol	Glasvezelversterkt polyester
Verouderingsweerstand	Zeer goed	Zeer goed
UV-weerstand	Zeer goed	Zeer goed
Vormvastheid bij hitte	Tot ca. 500 ° C	Tot ca. 500 ° C
Smeltpunt	1000 ° C	1000 ° C
Vormvastheid bij koude	Zeer goed	Zeer goed
Chemische weerstand	Goed	Goed
Elektrisch isolerend	Slecht	Slecht

Vaardigheden vereist

Voor het gebruik van klimtechnieken en werken op hoogte is een juiste kennis en beheersing van materialen en technieken wettelijk verplicht. Safetyfreaks zorgt voor uw veiligheid met gedegen cursussen op diverse niveau’s: basis, gevorderden en redding.

Keuring en onderhoud

Het is wettelijk verplicht om klimmateriaal jaarlijks te laten keuren door een gecertificeerd bedrijf. Ook na een val dient materiaal weer gekeurd te worden. Safetyfreaks is hierin gespecialiseerd en zorgt ook voor de registratie.